Το σημερινό άρθρο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί συνέχεια του άρθρου που δημοσιεύτηκε στο aContrario στις 20/6/2017 με τίτλο “Γιατί η Ελλάδα δεν πρέπει να βγει στις αγορές“. Το άρθρο εκείνο αφορούσε την Ελλάδα, το παρόν άρθρο αναφέρεται ακριβώς στο ίδιο ζήτημα, αλλά με το παράδειγμα της Αργεντινής. Κι αν το νέο ομόλογο της Αργεντινής πέρασε στα ψιλά των οικονομικών εφημερίδων, αφορά κι εμάς – ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Η ΕΙΔΗΣΗ: Στις 20/6/2017, η Αργεντινή, δανείστηκε το ποσό των 2,75 δισ. Δολαρίων, για χρονικό διάστημα 100 (!) ετών. Το επιτόκιο του “κουπονιού” (δηλαδή, το επίσημο επιτόκιο) ήταν 7,125% αλλά, καθώς το δάνειο πουλήθηκε κάτω από την ονομαστική αξία, το τελικό επιτόκιο ανήλθε σε 7,9%. Αυτό σημαίνει ότι εισέπραξε γύρω στα 2,5 δισ. δολάρια, ενώ ένας Θεός ξέρει τι άλλο πλήρωσε ως αμοιβές στους “διαμεσολαβήσαντες”.
Η ΑΝΑΛΥΣΗ: Η Αργεντινή δανείστηκε με επιτόκιο 7,125% τη στιγμή που η ανάπτυξή της είναι αρνητική ή, στην καλύτερη περίπτωση (στο τελευταίο τρίμηνο), η αύξηση του Α.Ε.Π. της έφθασε στο 0,50%. Στα 100 χρόνια που θα ισχύει το δάνειο, η Αργεντινή θα πληρώνει κάθε χρόνο 196 εκατομμύρια δολάρια σε τόκους, δηλαδή στο σύνολο της διάρκειας του δανείου θα πληρώσει 19,6 δισ. δολάρια. Αν ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της χώρας σ’ αυτά τα 100 χρόνια είναι πάνω από το επιτόκιο (7,125%) τότε η Αργεντινή κερδίζει. Αν δεν είναι, χάνει. Και ποιος χάνει; Οι πολίτες της Αργεντινής οι οποίοι θα καλούνται να πληρώνουν τους τόκους, καθώς και τα τρισέγγονα των σημερινών πολιτών που θα πρέπει να αποπληρώσουν το κεφάλαιο το έτος 2117. Και ποιος νοιάζεται για τους πολίτες της Αργεντινής το 2117; Σωστά. Ουδείς νοιάζεται.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: Με ποιό δικαίωμα και με ποιά δημοκρατική νομιμοποίηση η Κυβέρνηση της Αργεντινής χρεώνει σήμερα τους πολίτες που θα ζουν στη χώρα το 2117;
ΕΜΕΙΣ: Και τι μας μέλει εμάς, θα ρωτήσετε. Σωστά. Όμως, μας μέλει. Επειδή και εδώ, στην Ελλάδα, κάνουμε ακριβώς το ίδιο πράγμα!
Αν θα δούμε το Δελτίο Δημοσίου Χρέους (Νο 85, Μάρτιος 2017) θα διαπιστώσουμε ότι το δημόσιο χρέος της χώρας λήγει σε μία περίοδο από το 2022 έως το 2057. Η Κυβέρνηση θα διαπραγματευτεί περαιτέρω τη χρονική μετατόπιση των λήξεων και ήδη συζητάνε για διάστημα έως 15 έτη. Εκτιμώ ότι – σ’ αυτή τη φάση – θα καταλήξουν σε κάποια μεγαλύτερη περίοδο, ενώ στο μέλλον – καθώς η Ελλάδα δε θα μπορεί να το αποπληρώσει – η διάρκεια του χρέους θα “απλωθεί” ακόμη περισσότερο μέσα στη διάρκεια του χρόνου. Όταν το χρέος μας θα πρέπει να πληρωθεί, όλοι εμείς που το δημιουργήσαμε θα έχουμε αποδημήσει εις Κύριον, όπως επίσης θα έχουν κάνει και όλοι όσοι σήμερα το διαπραγματεύονται. Το χρέος θα είναι πρόβλημα της επόμενης ή της μεθεπόμενης γενιάς Ελλήνων πολιτών.
Με ποιό δικαίωμα, λοιπόν, και με ποιά δημοκρατική νομιμοποίηση η παρούσα Κυβέρνηση και η παρούσα Βουλή χρεώνουν (“καταχρεώνουν” είναι η σωστή έκφραση) τις επόμενες γενιές Ελλήνων πολιτών; Πολιτών που δεν θα τα “έχουν φάει” μαζί μας, ενώ – λόγω του τεράστιου δημογραφικού προβλήματος – θα είναι αριθμητικά πολύ λιγότεροι, αλλά και ηλικιακά πολύ γερασμένοι, αφού η ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού θα μεταβληθεί ριζικά και θα υπάρχουν λιγότεροι νέοι και περισσότεροι γέροι. Με ποιό δικαίωμα η Βουλή που εκλέχθηκε το Σεπτέμβριο του 2015 επιβάλλει το τι πλεόνασμα θα έχει η ελληνική Κυβέρνηση του 2040, του 2050 ή του 2060; Αυτό, ακόμη και αν είναι “νόμιμο” (κάτι που ελέγχεται) είναι τουλάχιστον ανήθικο, ενώ παράλληλα συνιστά και μία τεράστια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας, η οποία θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του κράτους και του έθνους μας.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΕΟ: Και τι θα πρέπει να γίνει δηλαδή; Δεν θα πρέπει να δανείζονται οι χώρες, μπορεί κάποιος να ρωτήσει. Η απάντηση είναι να δανείζονται, αλλά μόνον όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα του δανείου για παραγωγικές επενδύσεις. Ένας επαγγελματίας που παίρνει ένα δάνειο με επιτόκιο 8%, για να κερδίσει από το δάνειο και να μη χρεοκοπήσει θα πρέπει να έχει απόδοση της επένδυσής του πολύ περισσότερο από το 8% που του κοστίζει. Το ίδιο και οι χώρες. Για την Αργεντινή, που δεν υπάρχει περίπτωση να έχει ποτέ ανάπτυξη (και μάλιστα σταθερή κατά τη διάρκεια των ετών) 7%, το δάνειο που πήρε χθες είναι ένα ακόμη βήμα προς την επόμενη χρεοκοπία. Η Ελλάδα, αν τολμήσει να βγει στις “αγορές” για να χρηματοδοτήσει την εξυπηρέτηση του δανείου της, όπως είπαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, θα χρεοκοπήσει πολύ πιο γρήγορα από την Αργεντινή. Και στο μεταξύ, έτσι που τα κατάφεραν οι πολιτικοί μας, η χώρα δε μπορεί να ξεφύγει από την “κηδεμονία” των δανειστών της, κάτι που ίσως να εξηγεί το γιατί έχει αναπτυχθεί το “Σύνδρομο της Στοκχόλμης” σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Ξαναγυρνώντας στην περίπτωση της Αργεντινής, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, ούτε και τους “διαχειριστές” των επενδυτικών οίκων που αγόρασαν τα συγκεκριμένα ομόλογα της Αργεντινής τους νοιάζει τι θα γίνει με τα ομόλογα αυτά κι αν η Αργεντινή θα είναι σε θέση να τα ξεπληρώσει. Αυτοί θα έχουν πάρει πίσω τα λεφτά τους – μέσω των τόκων – σε 10 χρόνια το πολύ. Παράλληλα, επειδή όλοι είναι “επαγγελματίες μάνατζερς”, καθώς το επιτόκιο του 7,125% (σε δολάρια) δε το βρίσκουν εύκολα στις αγορές σήμερα, θα βγάλουν πολλά άμεσα (βραχυπρόθεσμα) κέρδη. Τα Χριστούγεννα, όπως και τα επόμενα Χριστούγεννα, θα πάρουν τα πολύ ωραία και παχυλά bonus για τις “υπεραποδόσεις” τους, ενώ σε μερικά χρόνια θα αλλάξουν και δουλειά, πηγαίνοντας σε μία άλλη εταιρία, για να διαχειριστούν και πάλι τα λεφτά κάποιων άλλων. Στα παλιά τους τα παπούτσια τι θα κάνει η Αργεντινή και οι πολίτες της, αν θα αποπληρωθούν ποτέ τα ομόλογα που τους πούλησαν ή αν η χώρα θα χρεοκοπήσει όταν τα ομόλογα λήξουν…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΑΤΡΑΣ
Οικονομολόγος, ενεργός πολίτης, ανήσυχο πνεύμα. Αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά, συμμετέχει σε εκπομπές της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, οργανώνει και συμμετέχει σε ειδικές εκδηλώσεις οικονομικού περιεχομένου, πραγματοποιεί ομιλίες σε Πανεπιστήμια, ιδιωτικές σχολές και Συλλόγους για θέματα φορολογίας, οικονομίας και επενδύσεων, συμμετέχει σε συνέδρια οικονομικού και φορολογικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ιδρυτής του Συλλόγου Έλληνες Φορολογούμενοι και του Συλλόγου Επενδυτών και Διαδικτύου.