Oι περισσότεροι τακτικοί χρήστες του φέισμπουκ το γνωρίζουν: Τα ποστ στο φέισμπουκ, με εξαίρεση πολύ ειδικές συνθήκες, κανέναν δεν ξεσηκώνουν, πλην ίσως μουσικών και παρόμοιων events.
Οι «ειδικές συνθήκες» αναφέρονται κυρίως σε γενικότερη πολιτική αναταραχή, όπου όμως και τα ποστ στο φέισμπουκ πρέπει να αναφέρουν και να συντονίζουν μια πολύ συγκεκριμένη δράση. Ίσως στην περίπτωση των «αγανακτισμένων» της πλατείας Συντάγματος πριν λίγα χρόνια να έπαιξε κάποιο ρόλο το φέισμπουκ, όπου πάντως δεν υπήρχε κάποια προτροπή για παράνομη δράση. Αλλά σήμερα ακόμη και απλές πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, ελάχιστη ανταπόκριση βρίσκουν, αν το μέσον πληροφόρησης είναι μόνο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Συνεπώς – και αν θέλουμε να μείνουμε στο έδαφος της πραγματικότητας – η προτρεπτική ισχύς του φέισμπουκ είναι εξαιρετικά μικρή. Όσο και να εξεγείρονται, λοιπόν, οι καλόγνωμοι χρήστες των μέσων κοινωνικών δικτύωσης, ελάχιστη επιρροή έχουν στον εκτός μέσων πραγματικό κόσμο και στην πολιτική ζωή. Γι’αυτό άλλωστε συχνά χρησιμοποιείται η φράση «επαναστάτες / δράστες / εξεγερμένοι του πληκτρολογίου ή του καναπέ», που μάλιστα χρησιμοποιούν οι ίδιοι, αναφερόμενοι στους… άλλους.
Πολιτικές δηλώσεις στο φέισμπουκ καλόν είναι λοιπόν να αντιμετωπίζονται πολιτικά στο επίπεδο και στο πλαίσιο που εκφράζονται, δηλαδή στο ίδιο το μέσον που έγιναν και να μην τους δίνεται βαρύτητα μεγαλύτερη από όση έχουν.
Φυσικά, σημασία έχει και ποιος κάνει τις δηλώσεις. Με τα τιτιβίσματα του Τραμπ είναι λογικό να ασχολούνται ακόμη και σοβαροί δημοσιογράφοι στις εφημερίδες ή σε τηλεοπτικές εκπομπές. Αντιστρόφως, μπορεί να πει κάποιος ότι άνθρωποι που ασκούν εξουσία και έχουν κάποια προσωπική σοβαρότητα και που οι πολιτικές αποφάσεις τους επηρεάζουν ενδεχομένως εκατομμύρια ανθρώπων, αποφεύγουν να προαναγγείλουν πολιτικές αποφάσεις τους ή να ασκούν κριτική δια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ή να απαντούν σε αντιπάλους τους μέσω αυτών. Ίσως η πρακτική αυτή, αν είναι πολύ εκτεταμένη, να δείχνει και την ανθρώπινη σοβαρότητα του εξουσιάζοντος.
Η πολιτική κριτική λοιπόν για…δηλώσεις και ποσταρίσματα, που έγιναν αποκλειστικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πομπώδεις εκφράσεις και λεκτικό “ωωω αυτό είναι προτροπή στην βία” καλόν είναι να αποφεύγονται. Κυρίως διότι δημιουργούν απατηλές εντυπώσεις και σύγχυση στους άσχετους. Δημιουργείται η εντύπωση ότι …διεπράχθη αξιόποινη πράξη.
Θα μου πείτε “αυτό ήθελαν με τον χαρακτηρισμό” …εντάξει, politics κακής ποιότητας. Αλλά ευαίσθητα εισαγγελικά ώτα καλόν είναι να είναι συγκρατημένα και να βαρειακούνε σε αυτά. Δηλαδή τι προκαταρκτική εξέταση, ο ίδιος ο Εισαγγελέας δεν μπορεί να κρίνει το υπερβολικό του πράγματος; Κι επιτρέψτε μου, ουδείς κουνήθηκε πριν λίγα χρόνια, όταν τα “κρεμάλες στο Σύνταγμα” ,”οι προδότες στο Γουδί” και παρόμοια είχαν καθημερινή παρέλαση κι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ήταν μάλλον πιο εκρηκτική. Ούτε τώρα θα κινδυνεύσει αφηρημένως οποιοδήποτε έννομο αγαθό, ατομικό ή δημόσιο, με το γνωστό ποστ του δημοσιογράφου. ΣΙΓΑ μην αρχίσει κάποιος να ψάχνεται επειδή τον προέτρεψε δήθεν ο δημοσιογράφος κι επειδή μερικές εκατοντάδες των δίκαιων και καλόγνωμων χρηστών του φουμπου εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την απόπειρα κατά Παπαδήμου, ή εκθείασαν τα καλά της αυτοδικίας. Αφήστε τον κόσμο λίγο να ξεθυμάνει, τζάμπα κι ανέξοδο είναι…
Τα παραπάνω ισχύουν ιδιαίτερα όταν οι απειλούμενες διώξεις αναμφίβολα περιορίζουν την ελευθερία του λόγου και βασίζονται σε αδικήματα που, από την φύση τους, η αντικειμενική τους υπόσταση, η περιγραφή τους δηλαδή στον νόμο, είναι αρκετά νεφελώδης και αόριστη, πλήρης αξιολογικών (νομικών) όρων που χρήζουν εκτιμήσεως και ερμηνείας. Ασφαλώς η (εισαγγελική / δικαστική / νομική) κρίση αν μια δήλωση εμπίπτει ή όχι στην περιγραφόμενη παράνομη πράξη προϋποθέτει, ή θα έπρεπε να προϋποθέτει, πολλές και δυσχερείς αξιολογήσεις, «ανέβασμα» δηλαδή αρκετών αξιολογικών σκαλοπατιών για την τελική κατάφαση. Επιπλέον, το ανθρώπινο μυαλό τείνει να κάνει πολλές γενικεύσεις και αναγωγές, αλλά και να βρίσκει αναλογίες, που στο Ποινικό Δίκαιο όμως δεν είναι δεκτές για την θεμελίωση του αξιοποίνου.
Άλλωστε, κι οι υπερβολικές εισαγγελικές βιασύνες εδώ κι “είναι τα ζώα μου αργά” αλλού δε βοηθούν και στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης στη λειτουργία των θεσμών.
Υ.Γ. Τώρα που το θυμήθηκα, εορτάσθηκαν με μεγαλοπρέπεια και τα πρώτα γενέθλια της κατάληψης CITY PLAZA τις προάλλες. Πρέπει να πάει Νηπιαγωγείο το παιδί για να κινηθεί κάπως η Εισαγγελία; Και ρωτώ, διότι ΕΔΩ δεν υπάρχει καμμιά νομική αμφιβολία για την τέλεση πολλών αξιόποινων πράξεων από πολλούς, αλλά η εισαγγελική και αστυνομική αβελτηρία “βγάζει μάτι”!