ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ: Πότε θα λήξει η καραντίνα;

Το άρθρο αυτό είναι απόσπασμα από το άρθρο “Κορωνοϊός: Το θετικό σενάριο για την ελληνική οικονομία” που δημοσιεύεται σήμερα (σχεδόν ταυτόχρονα). Εδώ προσπαθούμε να απαντήσουμε μόνο στο ερώτημα πότε θα λήξει η καραντίνα με βάση τα μέχρι στιγμής επιδημιολογικά δεδομένα, όπως παρουσιάζονται από επίσημες πηγές. Με όσα, λοιπόν, είναι μέχρι στιγμής γνωστά, η απάντηση μπορεί να δοθεί με μια από τις ακόλουθες εκδοχές, ή το συνδυασμό τους:

• Εμβόλιο: Το ιδανικό θα ήταν να έχουμε το εμβόλιο αύριο, ωστόσο αυτό είναι επιστημονικά ανέφικτο. Καθώς απέχουμε τουλάχιστον 6 μήνες, έως 24 ή και περισσότερους, από το να τεθεί σε κυκλοφορία το πρώτο εμβόλιο που θα κριθεί ασφαλές, το να αναγκαζόμασταν να περιμένουμε το εμβόλιο για την άρση των περιοριστικών μέτρων θα ήταν η χειρότερη δυνατή εξέλιξη, και για την (ψυχική) υγεία όλων μας, και για την οικονομία. Ελπίζουμε να μη χρειαστεί να τεθεί καν ως θέμα συζήτησης.
  
• Φάρμακο: Σε αντίθεση με το εμβόλιο, η παρασκευή ενός νέου φαρμάκου, ή η επιβεβαίωση της καταλληλότητας ενός ή περισσότερων υφιστάμενων φαρμάκων, που θα αποδειχθούν ικανά σε σημαντικό βαθμό ικανά να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της ίωσης, είναι κατά κανόνα ζήτημα μηνών έως και εβδομάδων. Και σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, το διάστημα από την ημέρα που θα ανακοινωθεί ότι “βρέθηκε το κατάλληλο φάρμακο” για τον COVID-19, μέχρι τη στιγμή που το ΕΣΥ θα μπορεί να ανταπεξέλθει πλήρως, θα χρειαστεί χρόνος. Ασφαλώς, ο τυχόν εντοπισμός ή η παρασκευή κατάλληλου φαρμάκου θα συνιστά εξέλιξη εξαιρετικά θετική, ως μη ειδικοί όμως δε θα πούμε τίποτα παραπάνω ως προς το χρονικό ορίζοντα στον οποίον μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί. Εκείνο που μπορούμε να αναμένουμε ως το πιο πιθανό είναι ότι ακόμη και αυτό το ενδεχόμενο δύσκολα θα μπορεί από μόνο του να δώσει διέξοδο από το καθεστώς lockdown σε λιγότερους από 2 μήνες από σήμερα.
  
• Διατήρηση της εξάπλωσης σε χαμηλά επίπεδα: Αν και, κατά γενική ομολογία, τα μέχρι στιγμής δεδομένα για την εξέλιξη της νόσου στην Ελλάδα είναι ενθαρρυντικά, και αυτό οφείλεται στην έγκαιρη λήψη της απόφασης για lockdown, ωστόσο δεν είναι ακόμη επαρκή για την εξαγωγή στατιστικώς ασφαλών συμπερασμάτων. Σε κάθε περίπτωση, το να παραμείνει η ασθένεια επί μακρόν σε ελεγχόμενα χαμηλά επίπεδα ακούγεται ως η πιο ευχάριστη δυνατή εξέλιξη από κάθε άλλη άποψη, από οικονομική άποψη όμως θα αποτελούσε το χειρότερο ενδεχόμενο, και από κοινωνική πλήρες αδιέξοδο. Αυτό διότι, όσο υπάρχει διάδοση, έστω και μικρή, δε θα μπορούν να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα που ισχύουν σήμερα υπό το φόβο της υποτροπής, αλλά και της πιθανής μετάλλαξης του ιού προς το επιθετικότερο (ενδεχόμενο που δεν πρέπει  ποτέ να ξεχνούμε ως το χειρότερο πιθανό). Η Κυβέρνηση, εξάλλου, θα είναι πολύ δύσκολο να διακινδυνεύσει να “ανοίξουν οι πόρτες των σπιτιών” και τα σύνορα το Μάιο αν υπάρχει ο φόβος ο ιός να επιστρέψει δριμύτερος τον επόμενο ή μεθεπόμενο μήνα. Και τούτο αδιαφόρως, ενδεχομένως, και της προσδοκώμενης αύξησης της ικανότητας του ΕΣΥ να ανταπεξέλθει όσο περνά ο χρόνος.
  
• Καθολική ίαση & ιχνηλάτηση: Με τα σημερινά δεδομένα, το θετικότερο ενδεχόμενο για τη δημόσια υγεία είναι το μόνο ρεαλιστικό και για την οικονομία: Κατά το παράδειγμα της Wuhan, για να λήξει το lockdown πρέπει όλοι όσοι έχουν προσβληθεί και δεν υποκύψουν στη νόσο (δηλαδή ασυμπτωματικοί, με ήπια συμπτώματα και νοσηλευόμενοι) να ιαθούν, και παράλληλα, σε ολόκληρη τη χώρα και σε καθημερινή βάση, να γίνονται επαρκή σε αριθμό και ακρίβεια διαγνωστικά τεστ ώστε να υπάρχει η απαιτούμενη “ασφάλεια στους αριθμούς”, δηλαδή να φτάσουμε σε σημείο σχεδόν απόλυτης βεβαιότητας ότι δεν υφίστανται μη καταγεγραμμένα ή “νέα” κρούσματα τα οποία δεν απομονώνονται εγκαίρως. Σημειώνεται ότι η Επαρχία Hubei της Κίνας (με πρωτεύουσα τη Wuhan) μπήκε σε καθεστώς καθολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας (hard lockdown) τη νύχτα της 23ης Ιανουαρίου 2020, πέτυχε να ελέγξει την εξάπλωση (curve flattening) την 1η Μαρτίου (5,5 εβδομάδες από το lockdown) και μόλις χτες ανακοινώθηκε ότι θα βγει πλήρως από το καθεστώς lockdown στις 8 Απριλίου (11 εβδομάδες από to lockdown). Αν “μεταφέρουμε” το σενάριο αυτό στην Ελλάδα, κι εφόσον όλα εξελιχθούν ιδανικά (curve flattening assumption), τότε η άρση των μέτρων απαγόρευσης κυκλοφορίας δεν πρέπει να αναμένεται πριν τις 30 Μαΐου 2020 (11 εβδομάδες από το lockdown στη χώρα μας, που εισήχθη στις 14 Μαρτίου). Αν, ωστόσο, παρατηρηθεί κάθετη αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες έως εβδομάδες, τότε καθίσταται αυτομάτως αδύνατο να επιστρέψουμε σε μια κάποια κανονικότητα τόσο σύντομα.
  
• Καιρός: Το αν ο ιός εμφανίζει εποχικότητα και η εξάπλωσή του επιβραδύνεται σημαντικά από την άνοδο της θερμοκρασίας εξακολουθεί να τελεί υπό διερεύνηση και οι γνώμες διίστανται. Σε κάθε περίπτωση, και πάλι καταλήγουμε στην αναγκαιότητα της παραμονής υπό εγκλεισμό μέχρι την έναρξη του καλοκαιριού – στην αισιόδοξη εκδοχή.

Συμπερασματικά, με κανένα από τα πιο πάνω καταγεγραμμένα, μέχρι στιγμής, ενδεχόμενα, δεν προβλέπεται για την Ελλάδα έξοδος από το καθεστώς απαγόρευσης της κυκλοφορίας πριν τα τέλη Μαΐου του 2020.