Απ’ τη μια, ήταν ο Einar Wegener, ένας Δανός ζωγράφος, σταθερός και αξιόπιστος άνδρας. Απ’ την άλλη, η Lili Elbe, “συνεσταλμένη κοπέλα, χωρίς ιδιαίτερα καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα, που δίσταζε και να μιλήσει μπροστά στους άνδρες”. Τι κοινό είχαν; Το ίδιο κορμί… Και οι δύο συνυπήρχαν στο ίδιο σώμα, αυτό του άνδρα. Ο Wegener, παντρεμένος με την Gerda, σταδιακά ένιωθε τη γυναικεία του φύση να φουντώνει. Η Lili γινόταν πολύ ισχυρή μέσα του, σε βαθμό που ο Einar δεν μπορούσε ούτε να την αγνοήσει ούτε να την κερδίσει. Ήταν ξεκάθαρο ότι η Lili θα επικρατούσε. Και ήταν παγιδευμένη σε ξένο σώμα.
Το κλικ που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, έγινε όταν η γυναίκα του, πετυχημένη art deco ζωγράφος, του ζήτησε να κάνει το μοντέλο, ντύνοντάς τον γυναικεία, γιατί το πραγματικό μοντέλο δεν μπόρεσε να ‘ ρθει. Αυτή η εμπειρία ξεκλείδωσε συναισθήματα μέσα του και άρχισε, με την παρότρυνση της γυναίκας του, να ντύνεται όλο και συχνότερα έτσι. Το 1912 το αντισυμβατικό ζευγάρι μετακομίζει από την συντηρητική Κοπεγχάγη στο Παρίσι, για να νιώθει πιο ελεύθερο και γυρίζει από χορό σε δεξίωση ως Gerda και Lili, η οποία συστηνόταν ως αδερφή του Einar. Και οι δυο ζούσαν όπως ήθελαν: η Gerda (η οποία ήταν κρυφά λεσβία) φλέρταρε με γυναίκες και η Lili με άνδρες. Με τα χρόνια και την επαγγελματική επιτυχία, που ήρθε, οι δυο τους χώρισαν, ζούσαν ως φίλες, αλλά η Lili δεν ήταν ευτυχισμένη. Βυθιζόταν ολοένα στην κατάθλιψη -λόγω της γυναικείας της φύσης που ασφυκτιούσε στο ανδρικό σώμα- και ξαφνικά αποφασίζει ν’ αυτοκτονήσει. Είχε, μάλιστα, ορίσει και την ημερομηνία. Όμως, λίγο καιρό πριν κάνει πράξη τη σκέψη της, γνωρίζει έναν γιατρό, ο οποίος την πείθει ότι μπορεί να κάνει το θαύμα. Έτσι, δεν αυτοκτονεί και υποβάλλεται σε μια άκρως πρωτοποριακή όσο και επικίνδυνη επέμβαση. Τόσο ο γιατρός όσο και ο Einar υπερέβησαν τα προσωπικά τους όρια, αλλά και αυτά της ιατρικής επιστήμης… Η επέμβαση αυτή ήταν τότε terra incognita και παρά το ιδιαίτερα υψηλό ρίσκο, που ανέλαβαν και οι δυο και παρά τα υψηλά ποσοστά αρνητικών πιθανοτήτων, αρχικά η επέμβαση πέτυχε.
Ο Einar Wegener ήταν ο πρώτος διεμφυλικός, ο πρώτος που επίσημα προχώρησε το 1930 σε επέμβαση αλλαγής φύλου, μια επέμβαση που ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη τότε. Η Lili -επίσημα και νομικά πλέον- ζούσε όπως ήθελε, χώρισε με την Gerda και ερωτεύτηκε έναν Γάλλο έμπορο τέχνης. Ωστόσο, η ιστορία της δεν είχε αίσιο τέλος. Το 1931 θέλησε να γίνει μητέρα και λίγες μέρες μετά την εμφύτευση μήτρας, έφυγε απ’ τη ζωή, καθώς το σώμα της απέρριψε το μόσχευμα (το Ciclosporin, το φάρμακο που βοηθά το ανθρώπινο σώμα να μην απορρίπτει τα μοσχεύματα, δημιουργήθηκε 49 χρόνια αργότερα).
Η πραγματική αυτή ιστορία περιγράφεται στην καταπληκτική ταινία του 2015 “Το κορίτσι απ’ τη Δανία”, με τον Eddie Redmayne, υποψήφιο για Όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου (το οποίο πήρε τελικά λίγο αργότερα με το ρόλο του Στήβεν Χώγκινς) να δίνει ρεσιτάλ τόσο ως Einar όσο και ως Lili λόγω του προσώπου και του τεράστιου ταλέντου του. Δεν είναι, βέβαια, αιχμηρή ταινία, αλλά αξίζει να τη δει κανείς αν μη τι άλλο και για την ατμόσφαιρα απ’ το Παρίσι του μεσοπολέμου. Την ξαναείδα, όταν πληροφορήθηκα ότι το επίμαχο Ν/Σ για τις έμφυλες ταυτότητες πέρασε με 148 ψήφους υπέρ.
Ο καθένας έχει την άποψή του για το συγκεκριμένο θέμα. Και δεν πρόκειται να πείσει τον άλλο. Γι’ αυτό δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα η κουβέντα με τον αλλόδοξο. Αυτό που σου δίνει, όμως, ως μήνυμα η ταινία είναι ότι η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι εφικτή σε μακροπρόθεσμο επίπεδο και μόνο με αγάπη. Θέλει πολλή δουλειά να βγάλει κάποιος τις παρωπίδες που κουβαλά, χωρίς να το ξέρει.
Το κορίτσι απ’ τη Δανία είναι μια αρχή…
ΘΑΝΟΣ ΚΛΕΤΣΑΣ
Ο Αθ. Κλέτσας (Θάνος για τους φίλους) είναι κλασσικός φιλόλογος με μεταπτυχιακές σπουδές στην Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων και τη Φιλοσοφία της εκπαίδευσης. Κατάγεται από τις Σέρρες και ζει μόνιμα στη Ρόδο, όπου υπηρετεί πλέον ως Διευθυντής του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας. Μιλάει λίγο, γράφει πολύ.