ΓΑΛΛΙΑ, Η ΘΡΥΑΛΛΙΔΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ;

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι νεκρή, απλά δεν το γνωρίζει ακόμα», είχε δηλώσει πριν από περίπου τρεις μήνες η Marine Le Pen του ακροδεξιού «Εθνικού Μετώπου» και μαζί της φαίνεται να συμφωνεί ο ένας στους τέσσερις περίπου Γάλλους, που προσήλθαν εχθές στις κάλπες. Τα χθεσινά αποτελέσματα διαμορφώνουν το νέο και θολό γεωπολιτικό και γεωοικονομικό τοπίο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που άρχισε να διαμορφώνεται από το περσινό Brexit και μετά (με την επικράτηση του Τραμπ, το δημοψήφισμα του Ντράγκι στην Ιταλία, την ισχυροποίηση του Πούτιν και την άνοδο του Βίλντερς στην Ολλανδία), διαμόρφωση που θα ολοκληρωθεί  με τις εκλογές στη Γερμανία σε λίγους μήνες. Η Ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική δέχεται πλήγματα, στη σφοδρότητα των οποίων αντέχει ως τώρα, αλλά η αθροιστική πίεση των δυνάμεων που ίσως ασκηθούν (ανάλογα με την έκβαση των γαλλικών εκλογών) ίσως αποδειχθεί μοιραία για τα ήδη αποδυναμωμένα θεμέλιά της. Οι δομές αυτές θυμίζουν έντονα τις αντίστοιχες  των πρώτων δεκαετιών του 20^ου αι.: ο αγγλοσαξονικός κόσμος και οι Γερμανοί σε αντίθετες τροχιές, η Γαλλία σε δεύτερο πλάνο (αλλά όχι αμελητέο ρόλο) ως εκτιμητής των πραγμάτων και η Ρωσία (τότε ΕΣΣΔ) σε οπορτουνιστικό ρόλο να παρακολουθεί με άγρυπνο μάτι τις εξελίξεις, έτοιμη να επέμβει.

Τι σημαίνει, λοιπόν, πρακτικά το αποτέλεσμα της  χθεσινής αναμέτρησης για την Ευρώπη και τις ισορροπίες εντός της; Και ποιο είναι το διακύβευμα των εκλογών της 7ης Μαΐου στη φίλη και σύμμαχο Γαλλία για την αυθυπαρξία και τη συνοχή της Ε.Ε.; Το ένα σενάριο, το απαισιόδοξο, θέλει την Le Pen νικήτρια της εκλογικής αναμέτρησης στον δεύτερο γύρο. Η ηγέτις του «Εθνικού Μετώπου» χθες κέρδισε τους ψηφοφόρους της «σκληροπυρηνικής» Δεξιάς (και βάλε), οι οποίοι αρνήθηκαν να κλείσουν τα μάτια στο σκάνδαλο Penelopegate του έτερου δεξιού (κεντροδεξιού καλύτερα) Fillon. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας μια πιο light εθνικολαϊκιστική ρητορεία, προέβαλε ένα προφίλ λιγότερο εξτρεμιστικό και κέρδισε και αρκετούς από τους αντισυστημικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι την κρατούσαν σε απόσταση μέχρι πρόσφατα. Αν επικρατήσει, μένοντας πιστή στις προεκλογικές της δεσμεύσεις, θα αμφισβητήσει έντονα (έως και βίαια) τον ευρωπαϊκό γαλλογερμανικό άξονα. Ούσα, όμως, και αντιφιλελεύθερη, θα απομακρυνθεί και από το αγγλοσαξονικό περιβάλλον, πλησιάζοντας τον συναφή ιδεολογικά κρατισμό του Πούτιν, δυναμιτίζοντας τη συνοχή του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου στις ευρωπαϊκές γεωπολιτικές ισορροπίες.

Ο αντίπαλός της, ο σοσιαλιστής Ε. Macron, παρά το ότι έχει πιστωθεί κι αυτός την απογοητευτική διακυβέρνηση του Hollande, εντούτοις κατάφερε –με τον light φιλελευθερισμό του και το ασαφές σλόγκαν «ούτε αριστερά ούτε δεξιά» του νεοπαγούς μορφώματός του “En Marche”- να κερδίσει τόσο τον κεντροδεξιό ψηφοφόρο (που κι αυτός δεν έκλεισε τα μάτια στο σκάνδαλο του Fillon) όσο και τον σοσιαλιστή, που πείστηκε από τις κοινωνικές παροχές του (αρκετά ασαφούς, η αλήθεια) προγράμματος του κινήματός του. Οφείλοντας την εκρηκτική άνοδό του σε πανίσχυρους οικονομικούς κύκλους (στους οποίους  χρωστάει, πλέον, σταθερότητα), αποτελεί την μέση λύση, γιατί προτίθεται να αποτελέσει τον πυλώνα της σοσιαλδημοκρατικής σταθεράς και να υποστηρίξει το γαλλογερμανικό μοντέλο. Θα αποσβέσει, έτσι, σε μεγάλο βαθμό τους κραδασμούς από το Brexit και την εκλογή Τραμπ και θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενότητας. Από την άλλη, όμως, η ιερή προσκόλλησή του στον γαλλογερμανικό άξονα ίσως εντείνει το ρήγμα με τον αγγλοσαξονικό κόσμο (και την Αμερική), πόλωση που δε θα ξαναφέρει την Αγγλία πίσω, αλλά και δε θα επηρεάσει την από δω και στο εξής συνοχή της Ε.Ε.

Το θέμα, λοιπόν, για την Ευρώπη από δω και πέρα είναι ποιος θα επικρατήσει. Η λογική λέει ότι η «εκλογική αριθμητική» δεν είναι με το μέρος της Le Pen. Οι ψηφοφόροι των περισσοτέρων αντιπάλων του πρώτου γύρου, κατά παρότρυνση των αρχηγών τους, αλλά και η πανίσχυρη gay κοινότητα θεωρητικά θα στραφούν στον Macron. Θα βιώσουμε, άραγε, ένα dejavu των εκλογών του 2002, όπου ενεργοποιήθηκε το «δημοκρατικό μέτωπο» και ο Chirac, υποστηριζόμενος από Αριστερά και Δεξιά, επικράτησε του πατρός Le Pen; Πολύ πιθανό, αν και ο πατήρ Le Pen ήταν πιο μισητός ως περισσότερο εξτρεμιστής (επιφανειακά), η κόρη Le Pen έχει τη (μη-δηλωμένη) «συμπάθεια» της Ρωσίας  και ο Macron έχει μικρό πολιτικό παρελθόν, χωρίς κόμμα στην πλάτη του (κάτι που ίσως δημιουργήσει ανασφάλεια στους αναποφάσιστους). Αλλά ακόμα και να επικρατήσει ο Macron στο δεύτερο γύρο, είναι πιθανό να χάσει τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, οπότε η εξουσία του θα είναι ψαλιδισμένη, ειδικά αν τις κερδίσει η  Le Pen (η οποία –παρεμπιπτόντως- είναι μόλις 49 ετών και δεν της είναι τίποτα το να περιμένει μέχρι το 2022).

Η δημοκρατική Ευρώπη, στο όνομα των ιδεών και της συνοχής της, ελπίζει πως στις 7 Μαΐου ο Macron, μόλις στα 39 του, θα γίνει ο επόμενος Πρόεδρος της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Αν δε γίνει αυτό, ό, τι μας έχει διδάξει η περίοδος του Μεσοπολέμου, θα πάει στράφι. Το ντόμινο  των ακροδεξιών πολιτικών μορφωμάτων ως τσουνάμι θα πάρει στο διάβα του κάθε έννοια συνεκτικού δεσμού, κάτι που θα ήταν καταστροφικό και για την Ελλάδα. Υπάρχει, όμως, και μία καλή προοπτική σ’ αυτό: ακόμα και να κερδίσει η Le Pen, ίσως η Ευρώπη σωθεί. Kαι θα σωθεί από τον μεγαλύτερο εχθρό της. Ο σωτήρας της θα είναι μέγιστος αντι-ευρωπαϊστής. Και αυτός δεν είναι άλλος από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η μεσαία ευρωπαϊκή τάξη τον απεχθάνεται (ιστορικά απεχθάνεται την ανάληψη ρίσκου), ενώ τα άκρα στην Ευρώπη με την έπαρση και την επιθετικότητα που απέκτησαν μετά τις αμερικανικές εκλογές, καθίστανται σταδιακά αντι-δημοφιλή στους αναποφάσιστους. Τουλάχιστον σε αυτό τον ευχαριστούμε.